Watanzania Waaswa Kuzingatia Afya Bora ya Moyo

Dkt. Manoj Kumar Agarwala, Mshauri Mwandamizi na Mtaalamu wa Magonjwa ya Moyo na Mishipa ya Moyo katika Hospitali ya Apollo Hyderabad.

Dkt. Manoj Kumar
Agarwala, Mshauri Mwandamizi na Mtaalamu wa Magonjwa ya Moyo na Mishipa
ya Moyo katika Hospitali ya Apollo Hyderabad.

Na Mwandishi Wetu,
Dar Es Salaam, IkiwazimepitasikutatutokakuhadhimishwasikuyaMoyodunianimwakahuu,
Watanzaniawameshauriwakufanyamaamuzibinafsikatikakujaliafyayamoyo. KaulimbiuyaSikuyaMoyodunianimwaka2015
inahusukuchaguaafyabora yamoyokwakilamtunakilamahali. Piainalengakuonyeshamatokeoambayomazingirayetuyanawezakuletajuuyauwezowetuwakufanyamaamuzi
bora kwaajiliafyabora kwamoyowabinaadamu. Piasikuhiyoinatumikakuelimishajinsiambavyomazingiratunayoishiyanawezakuathirinakuongezahatariyamagonjwayanayohusiananamoyo.
Kwamujibuwatakwimuyahivikaribuniya
WHO iliyochapishwa Mei 2014, vifovyaugonjwawamoyonchini Tanzania vimefikia
11,031. Hiinisawanawastaniwavifo54 kwakilawatu 100,000,nahivyokuiweka Tanzanianchiya
148 duniani. Idadihiiyavifoinayosababishwanamatatizoyamoyoinahitajimabadilikoharakasanaikibidikusitishwakabisa.
Ikiwachanzokikubwa
chavifovingiduniani, magonjwayamoyoyakiwanipamojanaugonjwawamshtukowamoyo,
ugonjwawamishipayamfumowafahamu (kiharusi), shinikizo la damu, ugonjwawamishipayaateri,
ugonjwawamoyokupooza, ugonjwawamoyowakurithinamoyokushindwakufanyakaziyanaigharimunchikiuchuminakijamiikwakiasikikubwa.
Watanzaniawengiwanakufakwamagonjwayanayohusiananamoyokilamwaka,
haliambayoinahitajihatuamadhubutinamsaadawakimkakatiwawadauwamaendeleoilikubadilihili.
Mambo hatarishiyakitabianayakisaikolojiayanadaiwakuchangia75% yamagonjwayamoyo.
Kwakweli, magonjwamengiyanayohusiananamoyoyanawezakuzuiwakwakushughulikia mambo
hatarishi.
Dkt. Manoj Kumar Agarwala, MshauriMwandamizinaMtaalamuwaMagonjwayaMoyonaMishipayaMoyokatikaHospitaliyaApollo
Hyderabad,anatajabaadhiyamambo
hatarishiyanayowezakusababishaugonjwawamoyo. Mambo hayonipamojanaumri, jinsia,
historiayafamilia, sigara, lisheduni, shinikizo la damu, kiwangokikubwa cha mafutakwenyedamu,
kisukari, unenewakupindukia, kutofanyamazoezi, dhikinahaliduniyausafi. Dkt.Agarwalaanapendekezakuachakuvutasigara,
kupunguzamafuta, kudhibitishinikizo la damu, kuwamchangamfu, kulamlokamili,
kuzingatiauzitounaotakiwakamanjia bora yakupunguzahatarizamagonjwayamoyonamishipa.
Anaongezakuwamazingiraambayotunaishi, kufanyakazinakushirikimichezoyanawezakuwanamatokeomakubwajuuyauwezowetuwakufanyamaamuzisahihikwaafyayamioyoyetu. 
Maishayashughulinyingipamojanauhabawamlokamili,
matumiziyatumbaku, ukosefuwamazoezivinaongezakiwango cha vifovinavyotokananamoyonchiniTanzania.
Mabadilikokatikamaishayanahitajimchanganyikowahatuabinafsinahatuazakijamiinakiuchumivilevile.
Tunaaminikwambakilamtu,
kilamahalianahakiyakuchaguakuimarishaafya borayamoyo. Kujengamazingirayaafyayamoyoyatatuwezeshasotekufanyamaamuzisahihiyanayowezakupunguzahatariyaugonjwawamoyonakiharusi.
AnathibitishaMtaalamuhuyowamoyokutokaHospitaliyaApollo.
Kama mojayasababumuhimuzaafyayamoyo,
Dkt. Girish B
NavasundiMshauriMwandamizi, MtaalamumagonjwayaMoyokatikaHospitaliyaApollo,
Bangalore,anawaelimishaWatanzaniajuuyaumuhimuwamajiyakunywailikuepukamagonjwayamoyo,
utamaduniambaoWatanzaniawengihawana. “Moyohauwezikupigabilamaji, asilimia
70 yamwiliwabinadamunimaji. Kwahiyo, kufikiahomiostasisiyamajinaelektrolitinimuhimukwaajiliyautendajimzuriwamwili,hasamfumowamishipayadamu.
Anasema.
“MwiliBinadamuunahitajikaribu
35 ml zamajikwa kilo yauzitowamwilikwasikuhiyonikaribu 2,100 ml kwa kilo 60
mtu. Matumiziyaglasitano au zaidizamajikwasikukwakiasikikubwahupunguzamatukioyajangala
mashambuliziyamoyo, ikilinganishwanakushindwakunywachiniyaglasimbilizamajikwasiku.
“AnaongezaDkt.Navasundi.
Dkt.Navasundianahitimishakwakusemafaidazamatumiziyakutoshayamajihufanyadamukuwanyepesi,
kufanyamzunguko wake kwendavizurikatikamfumowamoyo, itapunguakazikubwayamoyonahupunguzahatariyadamukugandapapokwapapondaniyamishipayadamu.
Sikuyamoyoinalengakuboreshaafyadunianinakuhimizawatukufanyamabadilikoyamtindowamaishanakukuzaelimukimataifakuhusunjiazakuwekamoyowakonaafyanjema.
SikuyaMoyoDuniamwakahuu, imelengakatikakujengachaguosahihi la afyayamoyokwakilamtu,
kilamahalikwakuhakikishakuwawatuwanauwezowakufanyamaamuzijuuyaafyayamoyopopote
pale wanapoishi, kufanyakazinakushirikimichezo. Sikuhiiinatuhimizasoteilikupunguzahatarizamoyonamishipa,
nakukuzasayariyenyeafyayamoyokwa wale waliokaribunasi.